Osmanlı’yı uzun mühlet uğraştıran Arapların isyanına farklı bir okuma

Gerçekten de Türkler İslam dinine ziyan verdikleri için mi, Arapları Türkleştirmek istedikleri için mi, Arapları hakir gördükleri için mi, Araplara zulüm ettikleri için mi, Arapların mallarını yağmaladıkları için mi, Araplar ayaklanmışlardı? Taha Niyazi Karaca, Türklere Veda: Araplar Neden ve Nasıl İsyan Ettiler?

Adını verdiği bu çalışmasında ortodoks tarih yazıcılığının anakronik bilgi tekrarlarına işaret ederek Arapların Osmanlı İmparatorluğu’na neden ve nasıl isyan ettiklerini tarihî süreç bağlamında tahlil ediyor…

Karaca, uzun yıllar mümkün olduğunca farklı kaynakları ve görüşleri toplayıp hazırladığı bu yapıtta, bilhassa mevcut tarih yazımındaki eksiklikleri ve yanlış değerlendirmeleri gidermek için İngiliz raporlarını da kullanıyor.

Türkiye’deki tarih yazıcılığı

Okuyucunun 1916 Arap İsyanı’nı tarihi ve kuramsal tabana oturtabilmesi için milliyetçilik, Arap milliyetçiliği ve isyanın nedenleriyle ilgili farklı görüşleri özetliyor.

Bunu yapmaktaki emeli Türkiye’deki tarih yazıcılığında kabul görmüş görüş gerekçesiyle tarihi tutarlılığı olmayan savların okuyucuya empoze edilmesidir.

İsyana farklı görüşler

Okuyucunun isyanla ilgili farklı görüşler ve tezler olduğunu bilmesini istiyor. Ayrıyeten Arap milliyetçiliği niyetinin meşrutiyet öncesi ve sonrasıyla sürekliliği olan bir hareket olduğunu ortaya koymaya çalışıyor.

Olaylarla ilgili farklı sonuçlar

Okur bu yapıtı okuduktan sonra günümüzdeki olaylarla ilgili birtakım sonuçlar da çıkaracaktır. Örneğin Ürdün, Lübnan, Kuveyt ve Suudi Arabistan üzere ülkelerin neden İngiltere ve Amerika’ya bu kadar bağımlı olduklarını daha güzel kavrayacaksınız.

Bu satırların yazıldığı günlerde hayatını kaybeden İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth için Ürdün’ün yedi, Lübnan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Kuveyt’in üç günlük yas ilan etmelerini şaşkınlıkla karşılamayacaktır.