Yargıtay’dan konut sahibi ve kiracıları ilgilendiren emsal karar

Z.Y.’ye ilişkin iş yerinde kiracı olarak tuhafiyecilik yapan M.A. birebir yerde tekrar Z.Y.’ye ilişkin diğer bir dükkanın boşalması üzerine oraya geçmek istedi. Lakin mülk sahibi Z.Y. buna razı olmadı. Teze nazaran M.A. müsaadesiz olarak haber vermeden bu dükkana geçti. Z.Y. buna itiraz edince taraflar ortasında uyuşmazlık çıktı. Kiracı M.A. ve eşinin kelamlı ve fiili saldırısına maruz kaldığını sav eden Z.Y., İzmir Konak Kaymakamlığına başvurup M.A.’nın ve eşinin hareketinin 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun (BK) 256. hususu yeterince kiralananı açıktan üzücü kullanma niteliğinde olduğunu ileri sürerek M.A.’nın taşınmazından tahliyesine karar verilmesini talep etti.

M.A.’nın avukatı ile verdiği yanıt dilekçesinde ise dava konusu iş yerinin taraflarca imzalanan yazılı kira kontratı uyarınca müvekkili tarafından aylık 500 TL kira bedeli ile kiralandığını ve bugüne kadar işlemiş kira bedellerinin de ödendiğini, davacı tarafa yönelik küfür, hakaret ve akın argümanlarının büsbütün temelsiz olduğunu, tersine davacının müvekkiline yönelik küfür, hakaret, tehdit ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 267/1. hususunda tanımlanan iftira kabahatini işlediğini, müvekkilinin taşınmazda yaptığı birtakım tadilat, tamirat ve tefrişten sonra tahliye etmesi konusunda tehdit ve hakarette bulunduğunu, müvekkilinin işyerini işgal ettiği iftirası ile Konak Kaymakamlığına idari müracaat yaparak taşınmazın 3091 sayılı Kanun uyarınca tahliye edilmesini talep ettiğini, lakin iş yerinin müvekkili tarafından kira kontratına dayalı olarak kullanıldığı gerekçesiyle talebin reddine karar verildiğini, davacı hakkında iftira hatasından şikayetçi olunduğunu ve soruşturmanın devam ettiğini belirterek davanın reddini istedi.

Her iki tarafın da birbirine açtığı ceza davalarında kiralayanın şikayeti üzerine davalı kiracı hakkında hakaret ve kolay yaralama cürmünden kamu davası açılırken, Sulh Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılama sonunda, davalının “mahkumiyetine kâfi kanıt olmadığı müsnet kabahat sabit olmadığından beraatına” karar verilip karar temyiz incelemesinden geçerek katılaştı. Hakkında beraat kararı verilen davalı kiracı ise kiralayan hakkında iftira kabahatinden şikayetçi olduğu İzmir 18. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılama sonunda kiralayan hakkında iftira kabahatinden cezalandırılmasına, Kararın Açıklanmasının Geri Bırakılmasına karar verilip karar katılaştı.

Mahkeme davayı reddetti

Sulh Hukuk Mahkemesi, “Davacı şahidinin hazırlık evresindeki sözünde ve ceza yargılamasında görgüsü olmadığını bildirmesine karşın mahkememizde aksi tarafta beyanda bulunduğu, bu şahidin son tabirinin de samimi görülmediği, öbür iki şahidin hazırlık basamağındaki tabiri ile ceza mahkemesindeki sözünün çelişkili olduğu, öbür şahitlerin hakarete ait görgülerinin olmadığı gerekçesiyle” davanın reddine karar verdi.

Yargıtay (Kapatılan) 6. Hukuk Dairesi, kararı bozdu

Davalı kiracının kiralayana yönelik hakaret ve kolay yaralama aksiyonunun olup olmadığı bu konunun kira münasebetini çekilmez hale sokup sokmadığı konusunda toplanan Yargıtay (Kapatılan) 6. Hukuk Dairesi, “Ceza belgesinde dinlenen şahit anlatımlarından davalı kiracının kiralayana yönelik fiili ve kelamlı aksiyonunun olduğu hakaret içerikli kelamlar söylediği, kiralayana yönelik manevi ızrar yaptığı anlaşılmaktadır. Davalının, ceza yargılamasında kâfi kanıt olmadığı gerekçesiyle beraat etmiş olması Türk Borçlar Kanunu 74. unsuru uyarınca hukuk yargıcını bağlamaz. Ceza yargılamasında hareketin maddede belirtilen tipik cürüm tarifine uyup uymadığı, kast ögesinin gerçekleşip gerçekleşmediği değerlendirilirken, hukuk hakimi, aksiyon cürüm teşkil etmese de daha geniş bir yorumla aksiyonun hukuka karşıt olup olmadığını, taraflar ortasındaki kontrat alakasının hukuka ters hareket nedeniyle çekilmez hale gelip gelmediğini inceler. Gerek ceza yargılamasında dinlenen şahit anlatımları gerekse davalı kiracının kiralayan aleyhine iftira kabahatinden şikayette bulunarak hasımlığı devam ettirmesi taraflar ortasındaki kira bağlantısının çekilmez hale geldiğini göstermektedir. Türk Borçlar Kanunu 316/2. (doğrusu 316/3.) unsurundaki kuralların oluştuğu kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, açıklanan konulara uyulmadan yazılı biçimde davanın reddine karar verilmiş olması hakikat değildir” münasebeti ile kararı bozdu.

Sulh Hukuk Mahkemesi direndi

Bozma kararının akabinde Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından, “Yargıtay bozma ilamında, kiracının, kiralayan aleyhine iftira hatasından şikayette bulunması konusunun kira kontratının çekilmez hale gelmesi olarak kabul edildiği, kiracının iftira hatasından kiralayan aleyhine şikayette bulunmasının, kiracının BK’nın 256/1. unsurunda belirtilen ‘icap eden vazifeye’ 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’ndaki (TBK) ‘saygı göstermek’ yükümlülüğüne terslik olarak görüldüğü, fakat kiracının Anayasal bir hak olan şikayet hakkını kullanması konusunun göz gerisi edildiği, Anayasal bir hakkını kullanan kiracıya, bu hakkını kullanmasından ötürü aleyhine tüzel sonuç yüklenmesinin yanlışsız olmadığı, kiraya verenin kendi hareketi ile iftira kabahatinin oluşmasına neden olduğu ve bu durumdan yararlandırılmasının mümkün olmadığı, gerek kiracının gerekse kiraya verenin birbirlerine saygılı davranmak zorunda olduğu, kiracının iftira hatasından yaptığı şikayetinin aleyhine sonuç doğurmasının yerinde görülmediği gerekçesiyle” direnme kararı verildi.

Direnme kararı mühleti içinde davacının mirasçıları vekili tarafından temyiz edildi.

Son kelamı Yargıtay Hukuk Genel Şurası söyledi

Yargıtay Hukuk Genel Konseyi ise, “Taraf beyanları ve belge kapsamına nazaran davacı, davalı hakkında hakaret ve kolay yaralama cürümlerinden şikayette bulunmuş, Sulh Ceza Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, mahkumiyete kâfi ve inandırıcı kanıt bulunmadığı gerekçesiyle davalının müsnet cürümlerden beraatına karar verilmiştir. Davalı da davacı hakkında hakaret ve iftira hatalarından şikayette bulunmuş, Asliye Ceza Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, davacının hakaret ve iftira hatalarından mahkümiyetine ve kararın açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiştir. Bu durumda, davacı ve davalının birbirleri hakkında şikayette bulundukları, haklarında ceza mahkemelerinde yargılamalar yapıldığı, böylece kira bağının kiraya veren bakımından çekilmez hale geldiği anlaşılmakla BK’nın 256/2. (TBK’nın 316/3.) unsurundaki koşulların oluştuğu kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekir” diyerek, Sulh Hukuk Mahkemesi’nin direnme kararını, kiracının tahliyesi tarafında karar kurulması tarafında bozdu.